Liburuak

Koldo Mitxelena Kulturunea 1813 informazio asko (bilatzailea)

Donostia 1813 historia laburpena, 100 urte.

Ezinbesteko dokumentuak eta liburuak:

0.- Biktimen testigantzak 79, 1813, Donostiako udala (2012)

1º Manifiesto del ayuntamiento constitucional de Donostia 7 enero 1814 (firmas cortadas).

2º Manifiesto 16 enero 1814 (KMK)

3º Declaraciones testificales 1813:

3.1.- Declaraciones testificales 1813-11-2 (testigos 1-4) 1/4

3.2.- Declaraciones testificales 1813 (testigos 5-19) 2/4

3.3.- Declaraciones testificales 1813 (testigos 20-26) 3/4

3.4.- Declaraciones testificales 1813 (testigos 27-29) 4/4

3.5.- Testigos 30-75)

* 79 declaraciones testificales (2-11-1814) recibidas ante los alcaldes constitucionales de San Sebastian y villas del Pasage, renteria, Tolosa y Zarauz en virtd de4 despachos del Juez de primera instancia sobre “La atroz conducta de las tropas aliadas (británicas, portuguesas y españolas) en la ciudad de San Sebastián el 31 de agosto de 1813 y días sucesivos. 18 de Diciembre de 1813. Luis Murugarren “1813 San Sebastián incendiado por Británicos y portugueses”, Instituto Dr. Camino, Kutxa 1993.

* 1.- Manifiesto (7-1-1814) que el ayuntamiento constitucional, cabildo eclesiastico, ilustre consulado y vecinos de la ciudad de San Sebastián presentan a la nación sobre la conducta de las tropas britanicas y portuguesas en dicha plaza el 31 de Agosto de 1813 y días sucesivos”, San Sebastián 7 de enero de 1814. Historia de la reconstrucción de San Sebastián, Miguel Artola, 1963. Aparece la referencia al general Castaños y están cortadas del documento las firmas.

“…Pero fue extraordinaria la tristeza de todos los habitantes cuando en el asalto del 25 de Julio fueron rechazados los aliados y vieron entrar prisioneros ingleses y portugueses (c). (Este ataque, se dice, fue prematuro, pero muy considerado para atribuir a los habitantes de San Sebastián de que habían tomado partido con los francese, para conéste y otros pretextos que urdieron cometiesen los excesos cometidos y premeditados de muy allá, como lo aseguraban los mismos ingleses y portugueses, de que San Sebastián había de ser arrasado y muertos todos sus habitantes, que así lo tenía mandado el Sr. Castaños).

* 2.- Manifiesto (16-1-1814) que el ayuntamiento constitucional, cabildo eclesiastico, ilustre consulado y vecinos de la ciudad de San Sebastián presentan a la nación sobre la conducta de las tropas britanicas y portuguesas en dicha plaza el 31 de Agosto de 1813 y días sucesivos”, San Sebastián 16 de enero de 1814. “Quién destruyó San Sebastián”, Juan Bautista Olaetxea, 1973. No aparece la referencia al general Castaños y aparecen las firmas.

2º Manifiesto 16-1-1814

San Sebastián 1832. Claudio Antón Luzuriaga.

LUZURIAGA, Claudio Antón de: Memoria justificativa de los que tiene espuesto y pedido la ciudad de San Sebastián para el fomento de la industria y comercio de Guipúzcoa, Donostia – San Sebastián, (Junta de Comercio de la M. N. y M. L. Ciudad de San Sebastián), 1832

– Guerra de la independencia 1808-1814. José Gómez Arteche tomo XIV pág 250-400, Madrid 1868.

* La separación de Guipúzcoa y la paz de Basilea por D. Fermín de Lasala y Collado duque de Mandas. Carta al señor alcalde de SanSebastián. MADRID  1895 (página 321)

– Historia de la reconstrucción de San Sebastián, Miguel Artola, 1963.

Historia de Donostia. Miguel Artola.

Miguel Artola “Setioa eta sutea 1813” (2000. urtea)

“Abuztuaren 31ko goizean, boluntario talde batek eta Robinsonen ingeles brigadak zulo haietako batera iristea lortu zuten. Harresiaren gainean borroka gogorrak izan ondoren, aliatuak Donostian sartu ziren arratsaldeko lehenengo orduetan. Frantsesak gazteluan babestu eta gotortu ziren, eta han eutsi zioten egun gutxi batzuetan.

Donostiako udala Leigth Hay jeneralaren kuartelera eraman zuten. Kartutxoen bidez, Wellingtonen gizonek Donostia erre zuten. Batere gupidarik gabe torturatu eta hil zituzten donostiarrak, ustez ezkutatuta zeuzkaten ondasunak eman ziezazkieten. Biharamunean, komandanteak Donostiatik alde egiteko baimena eman zien bizirik gelditu ziren donostiarrei. Herritarrek alde egin ondoren, ingelesak zazpi egun t’erdiz ibili ziren harrapaketan. Astigarragan zeuden soldadu aliatuak ere aurki hurbildu ziren Donostiara, harrapaketan parte hartzera.” Miguel Artola “Setioa eta sutea 1813″

Historia de San Sebastian. Miguel Artola. Año 2000.

– “Quién destruyó San Sebastián”, Juan Bautista Olaetxea, 1973.

– Luis Murugarren “1813 San Sebastián incendiado por Británicos y portugueses”, Instituto Dr. Camino, Kutxa 1993.

– “A History of the Peninsular War, Volume VI” by Sir Charles Oman, published by Greenhill Books 1995, ISBN 1853672262.

– “Wellington in the Peninsula 1808-1814” by Jac Weller, published by Greenhill Books 1999, ISBN 1853673811.

LABUR AROZ. Joxe Austin Arrieta. ( Ekaitz 315-342 or.) Txalaparta, 1997.

La brecha. Toti Martinez de Lezea. Ed. Ttarttalo 2006.

31 baioneta. Aitziber Etxeberria. Erein. 2007

Donostia en llamas. José Meyer Pohlmann

El asalto a la brecha. Javier Sada. Txertoa, 2010.

San Sebastián 1813. Ramón Guirao (2011).

Donostia 1813. Iñaki Egaña (2012)

Donostia 1813. Quiénes, cómo y por qué provocaron la mayor tragedia en la historia de la ciudad, Iñaki Egaña (2012):

Donostia 1813. La gloria impune. Josean Olabe

Sada, Javier; Sada, Asier (1995). Historia de San Sebastián. Editorial Txertoa. p. 73. ISBN 84-7148. Book in Spanish

Chandler, David. Dictionary of Napoleonic Wars. Macmillan, 1979.

1 Response to Liburuak

  1. Pingback: Donostia 1813 historia data batzuk | Donostia sutan 1813 kultura 2013

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko. Beharrezko eremuak * markatuta daude